نارسیس بیات ::
شنبه 89/2/25 ساعت 11:48 صبح
انعقاد عهدنامه مودت ایران و اتحاد جماهیر شوروی در 26 فوریه ???? م /
?? اسفند ???? ش سرآغازی برای یک دورة طولانی روابط سیاسی - اقتصادی
بین دو کشورو مبنایی برای تمام عهد و پیمانهای بعدی بوده است. این عهدنامه
تمام سیاستهای استعماری و ظالمانه دوران‌تزاری را محکوم نموده و تمام
امتیازاتی را که به زور نیروی‌نظامی و یا دیپلماسی از ایران گرفته شده را لغو
نمود وتمام تأسیساتی را که توسط روسیة تزاری در ایران ایجاد شده بود و در
دست آنها بود، در اختیار ایران قرار می‌داد وتمام قروض ایران به روسیه تزاری
بخشیده شد. فصول یکم، دوم، سوم، هشتم، نهم و یازدهم این عهدنامه
گویای این رویةجدید بود. بدین ترتیب ایران از تمام مضایقی که روسیة تزاری
برایش به وجود آورده بود نفس راحتی کشید. با وجود این محسنات ومنافع
برای ایران و تحول در سیاست خارجی روسیه،برخی فصول آن نشانگر تداوم
رویة سابق و در جهت منافع اتحادجماهیر شوروی و به ضرر ایران بود.تحول در
مناسبات بر طبق برخی فصول عهدنامه‌‌در فصل اول معاهده دولت شوروی متعهد
می‌گردد که «به سیاست جابرانه امپریالیستی روسیه نسبت به ایران…به
طور قطعی و دائمی خاتمه» دهد. و اعلام نمود که «کلیه‌معاهدات و مقاولات
و قراردادهایی که دولت امپراطوری سابق بادولت ایران منعقد نموده و باین
وسائل حقوق حقه ملت ایران را تضییع کرده است بکلی لغو و از درجه اعتبار
ساقط می‌داند.» دولت شوروی نه تنها قراردادهای دو جانبه روسیه تزاری با ایران
را در فصل اول لغو نمود، بلکه در فصل دوم«تمام معاهدات و مقاولاتی را که دولت
روسیه سابق با دولت ثالثی بر ضد دولت ایران یا راجع به آن‌منعقد کرده باشد از
درجه اعتبار ساقط و ملغی می‌داند.» که البته اشاره‌ای به قراردادهایی چون
قرارداد ???? م انگلستان و روسیه دارد که در آن ایران را به مناطق نفوذ تقسیم
کرده بودند.البته مرزها و سرحدات دو کشور هیچ وقت به دوران قبل از جنگهای
ایران و روس و معاهدات گلستان و ترکمانچای باز نگشت. در فصل سوم سر حدات
دو کشورکه مطابق کمیسیون سرحدی ???? تعیین گردید تأیید شد.
نوشته های دیگران()
